การผ่าตัดลดน้ำหนักเป็นวิธีที่ใช้กับคนที่มีน้ำหนักตัวเยอะมากๆ และคนที่มีโรคประจำตัวบางอย่างซึ่งเข้าสู่ระดับที่รุนแรง อย่างเช่น โรคเบาหวานที่รักษาด้วยวิธีอื่นมาหมดแล้วแต่ยังไม่สำเร็จผล หรือคนนอนกรนที่มีภาวะหยุดหายใจร่วมด้วยจนส่งผลกระทบในทางที่ไม่ดีต่อร่างกาย เป็นต้น
การผ่าตัดเพื่อลดน้ำหนักนี้เป็นการปรับเปลี่ยนส่วนของกระเพาะอาหารและลำไส้ ต้องมีการเตรียมตัวที่ดีก่อนการผ่าตัดเสมอ และเมื่อกระบวนการผ่าตัดผ่านพ้นไปแล้ว ขนาดของกระเพาะที่เปลี่ยนไป ก็เป็นปัจจัยที่เราจะต้องดูแลเรื่องของอาหารหลังการผ่าตัดลดน้ำหนักให้เหมาะสมด้วย
อาหารหลังการผ่าตัดลดน้ำหนัก
อาหารหลังการผ่าตัดลดน้ำหนักจะแบ่งออกเป็น 3 เฟส
เฟสที่ 1: ช่วงเวลาของอาหารเหลว อาหารเหลวที่ว่านี้ไม่ได้หมายถึงอาหารที่มีน้ำในลักษณะของต้มจืดหรือของที่คล้ายกัน แต่หมายถึง อาหารที่สามารถดูดได้ด้วยหลอด เช่น น้ำเปล่า นมถั่วเหลือง ซุป เป็นต้น
อาหารที่เหมาะมากๆ ก็จะเป็นโปรตีนเชค เนื่องจากเป็นอาหารเหลวที่มีประโยชน์มาก เหตุผลที่ต้องทานอาหารเหลวในช่วงแรกนี้ก็เพราะว่าแผลจากการผ่าตัดลดน้ำหนักในกระเพาะยังไม่หายดี เราจึงต้องเลี่ยงการทานอาหารที่ทำให้กระเพาะต้องทำงานเอาไว้ก่อน
เฟสของอาหารเหลวจะกินเวลาประมาณ 2 สัปดาห์ ในช่วงนี้ผู้ป่วยอาจมีอาการอ่อนเพลีย เป็นเรื่องปกติ จึงควรนอนพักผ่อนอย่างเต็มที่
เฟสที่ 2: เป็นช่วงของอาหารประเภทอ่อนนุ่ม กลุ่มนี้ก็จะเป็นพวกไข่ตุ๋นโจ๊กปลานึ่งเป็นต้นช่วงนี้อาการบาดเจ็บจากแผลผ่าตัดลดน้ำหนัก ที่หน้าท้องก็จะเบาบางลงไปมากแล้ว พร้อมๆ กับแผลในกระเพาะอาหารที่ดีขึ้นมาก เราจึงเพิ่มเนื้อสัมผัสของอาหารให้มากขึ้นได้ เพื่อเตรียมความพร้อมในการรับอาหารแข็งให้กับกระเพาะอาหารไปในตัว
ช่วงนี้จะใช้เวลาสักประมาณ 1 สัปดาห์ และเป็นช่วงที่ผู้ป่วยจำนวนไม่น้อยเริ่มอยากทานอาหารที่เคยชินแล้วแต่ก็ต้องอดทนเอาไว้ก่อน ลองหาอาหารอ่อนนุ่มที่ชื่นชอบหรือมีรสชาติถูกปากมาทาน ก็จะช่วยลดความอยากอาหารประเภทอื่นลงได้
เฟสที่ 3: เฟสของอาหารแข็ง หรือ อาหารทั่วไปที่เราทานตามปกติเพียง แต่ว่าจะต้องปรับพฤติกรรมการทานเล็กน้อยจากเดิม ที่ทานได้ไม่อั้นจนกว่าจะหมดทุกจานก็ไม่สามารถทำได้อีกแล้ว เพราะการผ่าตัดลดน้ำหนักทำให้ขนาดของกระเพาะอาหารเล็กลงและส่งผลให้รู้สึกอิ่มได้เร็ว เหมือนกับถุงใบเล็กๆ ที่ใส่ของได้ไม่มากนั่นเอง
ดังนั้น เมื่อจะเริ่มทานอาหารจานไหนก็ต้องเลือกทานสิ่งที่มีประโยชน์มากที่สุดก่อน ไล่จากอาหารประเภทโปรตีน ตามด้วยผักผลไม้ เพื่อให้ร่างกายได้รับสารอาหารที่สำคัญครบถ้วน
หากรีบทานหรือทานมากเกินไปก็จะเกิดอาการคลื่นไส้ได้ แรกๆ คงไม่เคยชินนัก แต่ไม่นานก็จะรู้สึกเป็นปกติได้เอง
ความรู้เรื่องสารอาหารและวิตามิน ที่ควรทานหลังผ่าตัดกระเพาะลดน้ำหนัก
นายแพทย์ปณต ยิ้มเจริญ ศัลยแพทย์ทางเดินอาหารและผ่าตัดลดน้ำหนัก แพทย์ที่ปรึกษารัตตินันท์คลินิก
