โดย น.อ.นพ. ปณต ยิ้มเจริญ
By Panot Yimcharoen, M.D.
การทานอาหารเสริมหลังการผ่าตัดลดน้ำหนัก
จริงหรือไม่ที่ “การผ่าตัดลดน้ำหนัก” จะเปลี่ยนชีวิตเราจากหน้ามือเป็นหลังมือ นอกจากรูปร่างที่เปลี่ยนแปลงไปแล้ว หลังการผ่าตัดร่างกายก็จะขาดสารอาหารจนต้องทานวิตามินหรืออาหารเสริมมายมายนับไม่ถ้วน และจะต้องดำเนินชีวิตแบบนั้นไปตลอด ถ้าเป็นอย่างนั้นแล้วน้ำหนักตัวที่ลดลงจะคุ้มค่ากับความยุ่งยากของการดูแลตัวเองที่เพิ่มขึ้นไหม ความจริงก็คือ ไม่แน่เสมอไป ขึ้นอยู่กับรูปแบบวิธีที่ใช้ในการผ่าตัดลดน้ำหนักต่างหาก
เดิมทีเรามีรูปแบบการผ่าตัดลดน้ำหนักอยู่แค่ไม่กี่แบบ ส่วนมากจะใช้วิธีการรัดกระเพาะ ลักษณะก็จะเป็นการใส่ห่วงเข้าไปในร่างกายเพื่อทำการรัดกระเพาะ บีบให้กระเพาะมีขนาดเล็กลง ดังนั้นการทานอาหารก็ค่อนข้างจะลำบาก กว่าอาหารจะถูกบดแล้วผ่านไปสู่ส่วนของลำไส้ที่ทำหน้าที่ดูดซึมก็ใช้เวลานาน เนื่องจากช่องทางอาหารมีขนาดเล็กลง ถ้าเป็นแบบนี้ก็จำเป็นต้องทานอาหารเสริมเพิ่มอย่างแน่นอน วิธีนี้ในปัจจุบันได้รับความนิยมน้อยลงมากแล้ว เพราะปัญหาของตัวห่วงที่ใช้รัดนั่นเองแถมยังทำให้น้ำหนักตัวลดน้อยลงกว่าที่คาดเอาไว้ด้วย
ต่อมาคือวิธีบายพาส ” การตัดกระเพาะลดน้ำหนักแบบบายพาส Bypass “เป็น การผ่าตัดลดน้ำหนัก ที่ตัดส่วนของกระเพาะอาหารกับลำไส้บางส่วนออกไป นอกจากจะทำให้ส่วนบดย่อยอาหารมีขนาดเล็กลงแล้ว ส่วนที่ทำหน้าที่ดูดซึมสารอาหารก็มีพื้นที่น้อยลงด้วย ร่างกายจึงอาจดูดซึมสารอาหารได้ไม่เพียงพอต่อความต้องการ ครั้นจะทานอาหารให้เยอะขึ้นก็ทำไม่ได้ เพราะกระเพาะที่เล็กทำให้รู้สึกอิ่มเร็วกว่าเดิมมาก จึงต้องหันไปพึ่งวิตามินและอาหารเสริมต่างๆ แทนและจัดเป็นวิธีที่ต้องทานอาหารเสริมมากที่สุดเลยด้วย แต่ถ้าเป็นการผ่าตัดลดน้ำหนักแบบสลีฟจะต่างออกไป
วิธีนี้เป็นการตัดแค่ส่วนของกระเพาะให้เล็กลง ไม่ได้ไปยุ่งเกี่ยวกับส่วนของลำไส้ ดังนั้นการดูดซึมสารอาหารจึงทำได้เต็มที่เหมือนปกติ แม้ว่าจะทานอาหารได้น้อยลงมากแต่ถ้าเลือกทานอาหารที่มีประโยชน์อยู่เสมอ ก็จะไม่มีปัญหาเรื่องการขาดสารอาหารของร่างกายเลยแม้แต่น้อย จึงไม่มีความจำเป็นต้องทานอาหารเสริมอะไรเพิ่มอีก มีผู้ป่วยที่เข้ารับ การผ่าตัดลดน้ำหนักแบบสลีฟ จำนวนไม่น้อยที่กังวลว่าร่างกายจะขาดสารอาหาร และหาวิตามินหรืออาหารเสริมมาทานเพิ่ม สุดท้ายกลับพบว่ามีภาวะวิตามินเกินในร่างกายแทน
จะเห็นได้ว่าความจำเป็นของ การทานวิตามินหรืออาหารเสริมหลังการผ่าตัดลดน้ำหนัก ขึ้นอยู่กับวิธีที่เลือกใช้ในการผ่าตัด หากการผ่าตัดนั้นไม่ได้ขัดขวางการดูดซึมสารอาหารของร่างกาย และเราดูแลเรื่องโภชนาการอย่างเหมาะสมก็ไม่อาจทำให้ร่างกายขาดสารอาหารได้ การเลือกวิธีการผ่าตัดลดน้ำหนักนั้น นอกจากความสนใจของเราเองแล้ว ก็อย่าลืมขอคำปรึกษาจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้วยเสมอ
บทความที่เกี่ยวข้องกับการ ผ่าตัดกระเพาะลดน้ำหนัก
ศัลยแพทย์ทางเดินอาหารและผ่าตัดลดน้ำหนัก
